Het leven is opnieuw duurder geworden. In november lagen de prijzen 4 procent hoger dan een jaar eerder, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In oktober bedroeg de inflatie 3,5 procent, wat al ruim boven het streefdoel van 2 procent ligt.
De aanhoudende stijging van voedselprijzen is een belangrijke factor in deze inflatie. Voedingsmiddelen waren deze maand 6,2 procent duurder dan in dezelfde periode vorig jaar. Ook de kosten voor diensten zijn opnieuw aanzienlijk gestegen.
Vorige maand werden de prijsstijgingen nog enigszins getemperd door dalende energieprijzen. In oktober waren elektriciteit en gas 2,7 procent goedkoper. Deze maand is dat voordeel vrijwel verdwenen; energie is nu slechts 0,1 procent goedkoper dan een jaar geleden.
Op Europees niveau valt Nederland op door de relatief hoge inflatie. Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS, heeft geen duidelijke verklaring voor dit verschil. “Het effect van de huurverhogingen en de hogere accijns op tabak zijn er wel uit. Maar toch blijft de inflatie doorstijgen.”
Discussie over oorzaken van inflatie
Economen debatteren over de oorzaken van de aanhoudend hoge inflatie. Sommigen wijzen naar de stijgende lonen, terwijl anderen de focus leggen op de hoge bedrijfswinsten.
Van Mulligen merkt op: “Het is een beetje een kip-en-ei-verhaal. Bij prijsstijgingen draaien bedrijven direct hogere omzetten, terwijl lonen voor langere tijd worden vastgelegd. Of de hoge inflatie nu door de hoge winsten komt, is op basis van deze cijfers niet te zeggen. De winsten kunnen in ieder geval niet verklaren waarom de inflatie in een maand tijd ineens zo omhoogschiet.”
Of Nederland zich in een loon-prijsspiraal bevindt—waarbij hogere lonen leiden tot prijsverhogingen, die op hun beurt weer zorgen voor hogere lonen—is nog onduidelijk. Volgens Van Mulligen is zo’n trend vrij zeldzaam in Nederland: “Dus het zou me verbazen als dat nu wel het geval is. Maar er is ook geen direct bewijs om te zeggen dat het helemaal niet aan de orde is.”
