Bijna zestig VVD-burgemeesters hebben zich met een gezamenlijke brief gericht tot partijleider Dilan Yesilgöz. In de oproep uiten zij forse zorgen over de financiële situatie waarin gemeenten dreigen te belanden als het kabinet vasthoudt aan de geplande bezuinigingen op het gemeentefonds. De toon van de brief is ongekend scherp: als er geen structurele oplossing komt, sluiten zij juridische stappen tegen het Rijk niet uit.
Zulke dreigende taal, afkomstig uit de eigen gelederen van de partij, komt zelden voor. De onrust binnen de VVD lijkt daarmee opnieuw te groeien. Eerder dit jaar luidden al tientallen VVD-wethouders de noodklok. Nu is het de beurt aan de burgemeesters, die spreken van een onhoudbare situatie.
Bezuinigingen raken gemeenten hard
Vanaf 2026 wordt er 2,4 miljard euro gekort op het gemeentefonds, de voornaamste bron van inkomsten voor lokale overheden. Gemeenten gebruiken deze gelden onder meer voor woningbouw, infrastructuur, veiligheid en de energietransitie – onderwerpen die ook bij de VVD hoog op de agenda staan.
Gemeenten waarschuwen dat zij door deze bezuiniging hun kerntaken niet langer naar behoren kunnen uitvoeren. In de brief, die de NOS heeft ingezien, wordt deze situatie aangeduid als het “ravijnjaar”. De ondertekenaars stellen dat de tijd van tijdelijke oplossingen voorbij is.
Brief moet druk opvoeren in aanloop naar voorjaarsnota
De oproep van de burgemeesters komt op een strategisch moment: in Den Haag wordt momenteel onderhandeld over de voorjaarsnota. De VVD-burgemeesters willen hun partijtop bewegen tot actie en hopen dat de geplande bezuinigingen worden heroverwogen.
De brief is ondertekend door burgemeesters van onder meer Tilburg, Den Bosch, Wassenaar, Haarlemmermeer, Amstelveen en Baarn. Initiatiefnemer is Jan van Zanen, burgemeester van Den Haag en prominente VVD’er. Hij stelt dat de reactie vanuit zijn collega’s overweldigend was. “Binnen enkele momenten had ik bijna zestig handtekeningen,” aldus Van Zanen. “Gemeenten verdienen een eerlijke behandeling.”
Kritiek uit eigen kring zelden zo openlijk
Dat prominente partijleden zich op deze manier uitspreken richting de eigen partijleiding, is zeer ongebruikelijk. De brief van de VVD-wethouders in februari was al opvallend, maar het feit dat nu ook de burgemeesters zich massaal roeren, geeft de ernst van de situatie aan.
Destijds leidde het signaal van de wethouders tot een overleg met de Tweede Kamerfractie van de VVD. Dat gesprek heeft de zorgen bij lokale bestuurders echter niet weggenomen.
Gevoel van genegeerd worden
Volgens Jorrit Eijbersen, voorzitter van de vereniging van VVD-burgemeesters, voelen veel lokale bestuurders zich niet serieus genomen door de Rijksoverheid. Hij herhaalde dit standpunt in een radio-uitzending van Met het Oog op Morgen.
De landelijke partijtop van de VVD heeft inmiddels gereageerd op de brief. “Deze problemen zijn bekend bij de coalitiepartijen”, laat de partij weten. Fractievoorzitter Yesilgöz zou inmiddels contact hebben opgenomen met de briefschrijvers, maar over de inhoud van haar reactie doet de partij geen verdere mededelingen.
