Recentelijk is gebleken dat mogelijk tienduizenden mensen jarenlang een onjuiste arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) hebben ontvangen. Vandaag zal het kabinet naar verwachting meer duidelijkheid verschaffen over de omvang van deze problemen en de geplande oplossingen.
Wat is er precies misgegaan?
In september werd bekend dat het UWV fouten heeft gemaakt bij de berekening van WIA-uitkeringen. Deze uitkering is bedoeld voor personen die langer dan twee jaar ziek zijn en daardoor niet of minder kunnen werken. Het UWV berekent de uitkering op basis van het gemiddelde loon dat iemand verdiende in het jaar voorafgaand aan de arbeidsongeschiktheid. Juist bij deze berekeningen zijn de afgelopen jaren veel fouten gemaakt, waardoor sommige uitkeringsgerechtigden te veel of te weinig hebben ontvangen.
Wat wordt er vandaag verwacht?
Nadat deze fouten in september aan het licht kwamen, kondigde het UWV een onderzoek aan naar de omvang van de problemen. Vandaag worden de eerste resultaten verwacht, evenals een plan van aanpak om de fouten te herstellen. Het is mogelijk dat hiervoor een aanzienlijk budget nodig is.
Hoe zit het met de gedupeerden?
Het exacte aantal mensen dat te veel of te weinig uitkering heeft ontvangen, is nog niet bekend. Het UWV schatte eerder dat het om tienduizenden mensen kan gaan. Er is onduidelijkheid over de vraag of degenen die te veel hebben ontvangen, dit moeten terugbetalen. Het UWV gaf aanvankelijk aan dat dit niet het geval zou zijn, aangezien de fout bij hen lag. Minister van Sociale Zaken Van Hijum gaf echter aan dat dit nog niet zeker is en dat er rekening wordt gehouden met het feit dat de situatie door een fout van de overheid is ontstaan.
Welke andere problemen spelen er bij het UWV?
Het UWV kampt al jaren met diverse problemen. Recentelijk kwamen ook fouten bij de Wajong-uitkering aan het licht. De organisatie heeft te maken met complexe wetgeving, een tekort aan personeel en verouderde ICT-systemen. Om de urgentie van de problemen duidelijk te maken, stuurt het UWV sinds 2021 jaarlijks een brief naar Den Haag waarin alle knelpunten worden opgesomd.
Wat is de toekomst van de WIA?
Eind 2022 werd een commissie opgericht om verbeterpunten voor de WIA te formuleren. In februari presenteerde deze commissie haar bevindingen, waarbij werd gepleit voor een grondige herziening van het uitkeringsstelsel. Het nieuwe kabinet heeft in het regeerakkoord aangegeven te willen kijken naar een beter systeem. Hoewel een compleet nieuw systeem tijd en geld kost om in te voeren, kan de schaal van de huidige fouten de druk in Den Haag verhogen om structurele hervormingen door te voeren.
